Moc, energia, zasilanie – czyli jaki rodzaj ogniw wybrać do latarki czołowej

Biegniesz przez ciemny las. Drogę oświetla Twoja czołówka. Nagle jej światło gaśnie i ogarnia Cię pełna ciemność. Tak niestety dzieje się, gdy zamiast sprawdzonych ogniw decydujesz się na zakup tanich akumulatorów lub baterii typu „no name”. Czas wybrać zasilanie, które da z siebie wszystko tak jak Ty, do samego końca i jeszcze dłużej.

Żadna latarka, bez odpowiedniego zasilania nie rozświetli drogi przed nami. To ważne, by wybrać dobre ogniwa, jednak typów baterii, akumulatorów czy też ogniw jest tyle, że nawet specjaliści potrafią się pogubić w rozmiarach, typach i pojemnościach. Dziś przybliżymy ten temat na tyle, by bez problemu każdy szybko podjął decyzję, jaki rodzaj baterii czy akumulatora wybrać. Warto zwrócić uwagę na tę kwestię już przy wyborze czołówki, gdyż zarówno wybór latarki jak i zasilania są nierozłączne.

Akumulator czy klasyczna bateria?

To pytanie zadaje sobie wiele osób, które noszą się z zamiarem zakupu sprzętu elektronicznego zasilanego różnego rodzaju ogniwami. Nie inaczej jest w przypadku wyboru zasilania do latarki czołowej.

Stara dobra bateria

Baterie to jednorazowe źródło zasilania, innymi słowy po ich zużyciu wymieniamy je na nowe. Ich czas pracy różni się w zależności od zastosowanych ogniw galwanicznych, z których jest zbudowana. Trudno określić, która bateria będzie działać najdłużej, gdyż na to mają wpływ warunki zewnętrzne (np. temperatura) oraz pobór mocy przez urządzenia, w której została umieszczona bateria. Jednym z bardziej wymiernych cech opisujących wytrzymałość baterii jest to, ile można ją przechowywać nim ulegnie samorozładowaniu. Mówimy tutaj oczywiście o sytuacji, gdy bateria nie jest używana.

Baterie cynkowo-węglowe

Ten rodzaj baterii to już praktycznie historia, jednak nadal można je spotkać na półkach niektórych sklepów. Ich wada to, krótki czas przechowywania, od 1 roku do 4 lat. Po tym okresie baterie te nadają się do utylizacji. Dodatkowo istnieje ryzyko wylania żrącego elektrolitu.

Baterie alkaliczne

Baterie tego typu są niezwykle popularne. Nadają się do stosowania w przenośnych urządzeniach audio, budzikach i latarkach o niższej mocy świecenia. Ich czas przechowywania wynosi od 4 do 8 lat. Choć ryzyko wylania elektrolitu nadal istnieje, to jest ono znacznie mniejsze i jeśli już, to po całkowitym rozładowaniu baterii.

Baterie Oxyride

Baterie te zawierają oksowodorotlenek niklu NI(O)OH. Ten rodzaj baterii doskonale sprawdzi się w lampach błyskowych, aparatach fotograficznych oraz zaawansowanych latarkach. Ich czas przechowywania wynosi od 6 do 10 lat. Wadą w tym przypadku jest dość wysoka cena.

Baterie litowe

Baterie te posiadają dużą tolerancję na wahania temperatur, od -35 do +60°C. Idealnie nadają się do aparatów fotograficznych, lamp błyskowych i zaawansowanych latarek z regulatorem napięcia. Ich czas przechowywania wynosi nawet do 15 lat. Wadą stosowania tego rodzaju zasilania jest ryzyko spalenia urządzeń bez regulatora napięcia, np. tanich latarek, w których dioda zasilana jest bezpośrednio z baterii, bez żadnych zabezpieczeń (regulatora napięcia). Baterie litowe doskonale sprawdzą się, gdy latarka ma pracować długo bez ryzyka szybkiego samo rozładowania w niskiej temperaturze.

Akumulatory

Przewagą akumulatorów nad bateriami jest możliwość ich ładowania. Choć pozornie znacznie droższe od klasycznych baterii to przy dłuższym użytkowaniu z pewnością zakup akumulatora i ładowarki wyjdzie znacznie taniej. Wystarczy, że wymienimy baterie około 10 razy, aby koszt zakupu droższego akumulatora zaczął się zwracać.   

Akumulatory niklowo-kadmowe Ni-Cd

Akumulatory te są dość wydajne, jednak ich wadą jest efekt „pamięci”. To właśnie ten rodzaj akumulatora należy „formatować”, czyli całkowicie rozładować i ponownie naładować. Choć powoli rezygnuje się ze stosowania tego rodzaju ogniw w codziennym użytkowaniu, to nadal doskonale sprawdzą się w trudnych warunkach. Nie jest im straszny zakres temperatur od -20 do +50°C. Ogniwa niklowo-kadmowe są także odporne na efekt samorozładowania, co pozwala na długie ich przechowywanie w stanie naładowanym.

Akumulatory niklowo-wodorkowe NiMH

Ten rodzaj akumulatora jest wykorzystywany w szerokim zakresie, od nowoczesnych latarek po ogniwa samochodów hybrydowych. Ich zakres temperatur mieści się w przedziale od -10 do +40°C. Akumulatory niklowo-wodorkowe mają nawet od dwóch do trzech razy większą pojemność niż analogiczne akumulatory niklowo-kadmowe. Wadą tego zasilania jest duża podatność na samorozładowanie i konieczność ich „formatowania”.

Akumulatory litowo-jonowe Li-Ion

Ogniwa te osiągają dwukrotnie większą pojemność niż akumulatory niklowo-kadmowe przy porównywalnych pozostałych parametrach. Ich ogromną zaletą jest brak konieczności formatowania. Ostatnimi czasy dużą popularność zdobyła marka Fenix, która wprowadziła do swojej oferty całą gamę akumulatorów tego typu.

Akumulatory litowo-jonowe to doskonały wybór do nowoczesnych latarek LED. Szczególnie że obecnie pojawiły się także akumulatory tego rodzaju z portem micro USB, dzięki czemu bez problemu naładujemy je zwykłą ładowarką telefoniczną.

Rozładowanie akumulatorów

Poniższy wykres przedstawia charakterystykę rozładowania poszczególnych typów akumulatorów podczas ich użytkowania.

Rozładowanie prądem 0,2 C oznacza rozładowanie akumulatora w czasie 0,2 godziny (12 minut).

Rozmiary

To podstawowa cecha, na którą należy zwrócić uwagę, gdyż jest ściśle powiązana z naszą latarką. W poniższej tabeli można sprawdzić dokładne wymiary oraz podstawowe ich oznaczenia.

Na co zwrócić uwagę, by nie uszkodzić latarki i akumulatora?

Przy wyborze ogniwa do latarki należy zwrócić uwagę na to, z jakim rodzajem ogniw współpracuje (np. czy są to akumulator NiMH, czy Li-Ion) i jakie jest dopuszczalne napięcie. Obie informacje znajdują się w instrukcji obsługi swojej latarki.

Decydując się na zakup ogniw z portem micro USB, nie należy ich ładować w klasycznej ładowarce, gdyż mogą one ulec uszkodzeniu. Oczywiście brak konieczności zakupu ładowarki to duża oszczędność.

Nigdy nie należy kupować baterii i akumulatorów typu „no name”. Korzystanie z takich ogniw może spowodować uszkodzenie latarki, a nawet doprowadzić do eksplozji na skutek ich przegrzania, a w konsekwencji okaleczenie ciała. Wystarczy chwilę pomyśleć, czym skończy się taka sytuacja gdy latarka jest umieszczona na głowie.

Tylko oryginalne i sprawdzone ogniwa takich marek jak Fenix, Warta czy Duracell pozwalają na bezpieczne użytkowanie czołówki.  

Jeszcze tylko ładowarka i w drogę?

Decydując się na zakup akumulatorów niezwykle istotną kwestią jest wybór ładowarki. Jedynie przy wyborze akumulatorów z portem USB możemy ją pominąć. Na co zwrócić uwagę dokonując tego zakupu, dowiecie się w kolejnym artykule.

Bartłomiej Bijok