Krzysztof Adamowicz z actimedica.pl odpowiada na pytanie Piotra, który boryka się z kontuzją stawu kolanowego.
Opis problemu
Szczegółowy opis problemu nadesłany przez Piotra: Od około 2 lat staram się regularnie biegać, w ciepłe dni po dworze (niestety w 99,99% po betonie, chodniku, asfalcie), w dni chłodniejsze bieżnia mechaniczna na siłowni (średnio około 40 km tygodniowo), do tego od około pół roku starałem się bardziej uregulować swój trening. Wprowadziłem do treningu również ćwiczenia siłowe na różnego typy maszynach. W listopadzie po biegu niepodległości w Warszawie zdecydowałem się na zapisanie się (w pierwszym dniu zapisów) na pierwszy w swoim życiu Półmaraton. Miał być to dla mnie sprawdzian mojej wytrzymałości, bo przyznam że sam fakt przebiegnięcia 3 min (na początku swojej przygody z bieganiem) był dla mnie sukcesem, a co mówić o dystansie ponad 21 km. W planach miałem również wiele innych imprez w nadchodzącym roku z odległą (ale w miarę realną) wizją na wrześniowy 34. Maraton Warszawski. Przygotowania szły bardzo dobrze, widziałem że mam szanse przebiec zakładany dystans w dobrym jak dlamnie czasie. Celowałem w czas mniej więcej 2:15.
Około 3 tygodnie temu po skończonym treningu siłowym (niezbyt intensywnym) wsiadając do samochodu uderzyłem się w prawe kolano od zewnętrznej strony.
Uderzenie nie było jakoś bardzo silne, ale jednak po powrocie do domu czułem lekki ból. Kolano nasmarowałem ketonalem, następnego dnia to samo, przez
kilka kolejnych dni smarowałem nogę maścią, chodząc przy tym cały czas na siłownie. Ból nie nasilał się w trakcie biegania, w zasadzie w ogóle go nie czułem. Po około 2 tygodniach smarowania nogi ketonalen, traumonem, oraz robieniu okładów z altacetu poszedłem do lekarza. Po obejrzeniu nogi lekarz nie stwierdził żadnych nieprawidłowości, noga w momencie badania nie bolała. Lekarz skierował mnie na badanie USG stawu. W opisie USG napisane jest między:
- Prawidłowa ilość płynu w stawie
- Błona maziowa bez cech
- Cechy powiększenia kaletki przedrzepkowej podskórnej oraz
- głębokiej
- Cechy obecności zmian osteofityczno degeneracyjnych w przyczepie
- ścięgna mięśnia czworogłowego uda w części bocznej przyczepu
- Cechy obecności zmian osteofityczno degeneracyjnych w przyczepie
- bliższym więzadła właściwego rzepki w części środkowej przyczepu
- Ścięgno mięśnia czworogłowego, więzadło właściwe rzepki, troczki
- rzeczki, gęsia stopa, więzadło poboczne piszczelowego i podoczne strzałkowe,
- więzadło krzyżowe przednie i tylne bez zmian,
- Cechy obecności początkowych zmian o charakterze degeneracyjno
- zwyrodnieniowym po obu stronach stawu przy szparze stawowej bardziej
- widoczne po stronie przyśrodkowej
- Łąkotka przyśrodkowa bez cech uszkodzenia
- Łąkotka boczna bez cech uszkodzeń,
- Cząstka szklista w stawie Rzepkowo udowym z cechami zmian
- chondromalacyjnych I na II stopień
- Na widocznych powierzchniach kłykci kości udowych z cechami zmian
- chondromalacyjnych I na II stopień
- Wyższe ustawienie rzepki z niewielkimi cechami lateralizacji
- Płaskie ukształtowanie kąta stawu Rzepkowo udowego
- Pół podkolanowy bez zmian
- Ciało hoffa z cechami powiększenia
Lekarz stwierdził że nie wygląda to zbyt dobrze biorąc pod uwagę fakt że mam 25 lat. Skierował mnie obecnie na zabiegi ultradźwięki oraz naświetlanie laserem. Dostałem również dwa rodzaje tabletek, Movalis oraz Raparil, we własnym zakresie kupiłem lek Flexus (czy jakoś tak) z kolagenem.
Poza bieganiem praktycznie od zawsze jeżdżę na rowerze, rocznie około 3500 – 4500 km. Jednorazowo średnio po około 40-50 km ale zdarzają się również trasy po 150-250 km. Obecnie ważę około 90km w wieku 18-19 lat moja waga osiągnęła jednak poziom około 130 km. przy wzroście 186 cm.
Do biegania kupiłem początkowo zwykłe tanie buty, jednak w momencie kiedy zrozumiałem że bieganie jest naprawdę świetnym sposobem na wolny czas i na utrzymanie dobrej kondycji zainwestowałem w buty Nike Air Pegasus +28.
Przyznam jeszcze że przed bieganiem nie rozciągam się, nie rozgrzewam się. Bieganie traktuję jako rozgrzewkę przed treningiem siłowym, jednak nigdy nie rozciągałem nóg przed biegiem.
Czy mając takie zmiany w kolanie mogę w ogóle myśleć o bieganiu? Będę wdzięczny za jakieś rady, jak można przeciwdziałać pogłębianiu się uszkodzeń? Domyślam się że przede wszystkim powinno się zminimalizować ilość kilometrów przebiegniętych po twardych nawierzchniach. Z góry dziękuje za jakiekolwiek informacje.
Odpowiedź eksperta – Krzysztof Adamowicz, klinika nowoczesnej Rehabilitacji – Actimedica.pl
Jestem pod wrażeniem listu, który napisałeś do mnie prosząc mnie o poradę. Zamieściłeś mnóstwo szczegółów, które są bardzo cenne w rozważaniu opinii jaką mam udzielić po przeczytaniu listu.
Oprócz biegania bardzo dużo jeździsz bądź jeździłeś na rowerze. Większość pacjentów, których pasją jest rower miało problem z przykurczami mięśni przedniej części uda (mięsień czworogłowy) i z pasmem biodrowo-piszczelowym, które schodzi boczną stroną uda i przyczepia się poniżej bocznej szpary stawu kolanowego. Taki stan zaburza prawidłową mechanikę stawu kolanowego poprzez co może przeciążać się staw rzepkowo-udowy, na który wywierane są zbyt duże siły kompresujące przedział boczny. Rzepka będzie pociągana zbyt mocno do góry a także będzie ustawiała się bardziej bocznie poprzez co powstanie przyparcie boczne w stawie rzepkowo-udowym, co w usg opisane zostało jako: „wyższe ustawienie rzepki z niewielkimi cechami lateralizacji”. Na rowerze nie używa się pełnego wyprostu w stawie kolanowym co powoduje stałe zwiększone napięcie na dystalnym odcinku mięśnia czworogłowego leżącego na przednie stronie uda, a zwłaszcza jego zakończenia zwanego więzadłem właściwym rzepki. Także i te zmiany zostały opisane w usg jako: „cechy obecności zmian osteofityczno degeneracyjnych w przyczepie ścięgna mięśnia czworogłowego uda w części bocznej przyczepu i cechy obecności zmian osteofityczno degeneracyjnych w przyczepie bliższym więzadła właściwego rzepki w części środkowej przyczepu”.
Taki stan powodować będzie nacisk więzadła rzepki na tkanki miękkie znajdujące się poniżej tego więzadła, co powodować będzie ich obrzęk i ból przy ucisku i aktywności mięśnia czworogłowego związanego z aktywnością sportową, w tym np. przy bieganiu. Zmiany tych tkanek będą opisane jako: „cechy powiększenia kaletki przedrzepkowej podskórnej oraz głębokiej i ciało Hoffa z cechami powiększenia”.
Porady
Zabiegi z fizykoterapii, które zapisał Ci lekarz nie są złymi zabiegami ale należy uzupełnić je krioterapią za pomocą dwutlenku węgla albo domowym sposobem używając cold-packa. Dodatkowo trzeba przyjrzeć się jak masz ustawioną miednicę a co za tym idzie całą oś kończyny dolnej. W tym pomoże Ci dobry fizjoterapeuta lub osteopata. Póki nie trafisz do specjalisty musisz zrobić stretching wszystkich mięśni w obrębie dolnych partii ciała. Sprawdź swoje stopy za pomocą dynamicznego pomiaru, który ocenia siły nacisku na podłoże, bo może należy skorygować ich złe ustawienie specjalną sporową wkładką. Nie będę tutaj pisał jaką wkładką, ale jak do mnie napiszesz osobiście w tej sprawie to polecę Ci producenta. Nie możesz biegać w takim stanie jak teraz! Przeciążenia będą narastały, powstaną przykurcze, zwiększy się stan zapalny, który wciąż będzie utrudniał Ci bieganie. Półmaraton jest w Twoim zasięgu tylko zacznij się rozciągać!