Spis treści
Banany to jedne z najstarszych roślin uprawnych, pochodzących najprawdopodobniej z wysp Archipelagu Malajskiego i z Indii. Ku zaskoczeniu wielu, na świecie uprawiane są aż 2 gatunki bananów. Różnią się nie tylko wielkością i kolorem, ale również przeznaczeniem. Banany skrobiowe są mniej popularne, gdyż nie można zjeść ich na surowo. Za to te drugie banany dla biegacza niosą ogromną wartość.
Stanowią one podstawowy składnik mąki bananowej, używanej do wypieku chleba. W naszych sklepach spotkać możemy drugi gatunek tego owocu – banany deserowe.
Banany dla biegacza deserowe
Owoce egzotyczne, jakimi bez wątpienia są banany, cieszą się bardzo dużą popularnością wśród biegaczy. Jeśli zastanawialiście się dlaczego, wyjaśnienie jest proste. Banany z racji na dużą zawartość łatwo przyswajalnych węglowodanów mają bardzo wysoką wartość odżywczą. Dodatkowo, w ich skład wchodzą liczne minerały, dobroczynne dla organizmu wykonującego ogromny wysiłek.
Dojrzewanie bananów
Banany zbiera się w czasie, kiedy są jeszcze zielone, twarde i niedojrzałe. To umożliwia im przetrwanie transportu do miejsca docelowego. Przechowywane są w warunkach obniżonej temperatury i odpowiedniej wilgotności. Na miejscu, zanim trafią do konsumentów, przez kilka dni dojrzewają w podwyższonej temperaturze, nabierając słodkości i żółtego koloru.
Banany Zielone vs. banany żółto – brunatne
Zmiana koloru skórki z zielonej na żółtą (w późniejszym czasie nawet na brunatną) jest oznaką dojrzewania owocu bananowca. Oprócz odcieniu, zmianie ulega również skład miąższu. Skrobia obecna w niedojrzałym bananie, dzięki reakcjom przeprowadzanym przez enzymy, zamienia się w cukry proste (glukoza, fruktoza) oraz sacharozę. Znika cierpki smak banana, który zastąpiony zostaje słodyczą i delikatnością. Co zaskakujące – kaloryczność banana nie wzrasta.
Zielone banany, z racji na wysoką zawartość skrobi, są trudniejsze do przetrawienia. Zjedzenie takiego owocu może skutkować pojawieniem się dolegliwości ze strony układu pokarmowego (wzdęcia i gazy).
Kolejną ciekawostką dotyczącą różnicy pomiędzy niedojrzałym, a dojrzałym bananem jest ogólna zawartość wody w owocu. Naukowcy zajmujący się badaniem składu żywności oceniają, że w bananie brunatnym, wyglądającym na zwiędnięty, znajduje się więcej wody (około 75%), niż w bananie zielonym (około 71%). Skąd ta różnica? Te cztery procenty różnicy pochodzą ze skórki. W bananie przejrzałym woda przechodzi ze skórki do miąższu, przez co ona sama staje się znacznie cieńsza i uwiędła.
Wartości indeksu glikemicznego (czyli prędkości wchłaniania spożytych węglowodanów i przetransportowanie ich do krwioobiegu) różnią się znacząco w obydwu przypadkach. Jest to ważna informacja dla sportowców zdrowych jak i diabetyków. Węglowodany z bananów zielonych wchłaniają się ze średnią prędkością (średni indeks glikemiczny), za to banany dojrzałe, mające wysoki indeks glikemiczny, wchłaniają się bardzo szybko, powodując nagły wzrost glukozy we krwi.
Dobroczynne składniki bananów dla biegacza
POTAS
- W bananie zawartość potasu jest bardzo wysoka. Jeden owoc średniej wielkości to około 420 mg potasu. Jest to pierwiastek niezwykle istotny w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego (zmniejszanie poziomu stresu) i mięśni (zapobieganie skurczów mięśni podczas treningu) Pomaga w zachowaniu odpowiedniego nawodnienia organizmu (elektrolit), zmniejsza utratę wapnia z kości (przy niedoborze wapnia, zbyt dużej ilości białka w diecie). Chroni układ krwionośny poprzez zachowanie odpowiedniego ciśnienia krwi oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
WITAMINA C
- Zjedzenie jednego banana zapewnia około 15% dziennego zapotrzebowania na witaminę C (ok. 10mg). Jej działanie jest powszechnie znane – usprawnia działanie układu odpornościowego i funkcjonowanie komórek. Ułatwia wchłanianie innych składników pokarmowych tj. żelazo.
WITAMINA B6
- Choć obecność tej witaminy jest bardziej kojarzona z produktami zwierzęcymi, to jej ślad odnaleźć możemy również w owocach bananowca – 35% dziennego zapotrzebowania w jednej średniej sztuce. Witamina ta odpowiedzialna jest za stymulowanie i poprawny wzrost nowych komórek w naszym ciele.
MANGAN
- Dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej na ten pierwiastek waha się w granicach 1,8 – 2,3 mg dziennie – banan to źródło 3 mg manganu. Jest to pierwiastek istotny w procesie tworzenia i przebudowie kości.
BŁONNIK
- Jeden średni banan to około 3 g błonnika, który oprócz stabilizacji częstości wypróżnień, pełni funkcje prebiotyczne. Dzięki temu, umożliwia wzrost dobrej flory jelitowej i wytwarzanie przez nią witamin z grupy B i K. Oprócz tego obniża poziom cholesterolu i zmniejsza ryzyko zachorowań na raka jelita grubego.
ANTYOKSYDANTY
- Zawarte w bananie witaminy A, C i E wyłapują wolne rodniki powstałe w czasie wysiłku, przeciwdziałając ich destrukcyjnym działaniom.
WĘGLOWODANY
- Poziom węglowodanów w bananie jest znacznie wyższy niż w pozostałych świeżych owocach (ok. 28 g w średnim owocu). Dzięki temu, że zawarte są w nim proste i złożone formy cukrów, zjedzenie banana gwarantuje stały wzrost poziomu glukozy we krwi. Poza tymi wszystkimi składnikami banan to źródło żelaza, magnezu, wapnia, fosforu, folianów, karotenów, choliny oraz niewielkiej ilości aminokwasów.
Banany dla biegacza
Podsumowując – zjedzenie banana przed bieganiem oszczędza i ochrania glikogen skumulowany w wątrobie i w mięśniach, zachowując jego wystarczający poziom, aż do zakończenia treningu.
Banan zjedzony po wybieganiu uzupełnia poziom potasu i magnezu – elektrolitów, które zostały utracone wraz z potem. Warto pamiętać o ich skutecznym przeciwdziałaniu w powstawaniu skurczy mięśni.