Spis treści
Na dobę po 25 kilometrowym biegu górskim, z ust ortopedy usłyszałam: „Droga Pani, bieganie szkodzi zdrowiu, to wbrew ludzkiej fizjologii i anatomii”.
Moje spuchnięte kolano zostało poddane serii promieniowania rentgenowskiego, a portfel doświadczony ubytkiem setek pozostawionych w aptece, z kolei psychika obciążona wizją zabiegu. Dzieląc się z innym zawodnikiem swoją niedolą i niespotykaną opinią dotyczącą biegania, poruszyłam machinę. Najlepsze centrum informacji medycznej, reprezentowane przez innych biegaczy, udostępniło mi nazwiska specjalistów, wyciągających z tarapatów mniej inwazyjnymi środkami. Po dwóch tygodniach okazało się, że „generalnie to życie zabija, więc po co się martwić o szkodliwość sportu”, a dobra fizjoterapia i odpowiednie ćwiczenia postawiły mnie z powrotem na starcie. Jako, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć, postanowiłam wesprzeć nadwyrężone zawiasy codzienną dietą, biorąc pod lupę zalecane przez lekarzy suplementy.
Boli, trze i skrzypi
Okazuje się, że najczęstszą przyczyną bólu stawu kolanowego biegacza (niezwiązaną z urazem mechanicznym) jest choroba zwyrodnieniowa. Objawy niezależne od aktywności fizycznej, wzmagające się z wiekiem sportowca, są wynikiem naturalnych procesów biochemicznych i biomechanicznych. Poszczególne etapy powstawania zmian w kolanie polegają na:
- Zaburzeniu funkcjonowania macierzy chrząstki.
- Powolnym niszczeniu, erozji chrząstki oraz uwolnieniu z niej fragmentów kolagenu.
- Powstaniu przewlekłego zapalenia.
Cel leczenia ukierunkowany jest na ostatni punkt postępujących procesów.
Regeneracja „kontuzjowanego” kolana
Niestety, osoby, które liczą na sprawną regenerację tkanek wewnątrz kolana (objętego zwyrodnieniem), nie mogą liczyć na zaistnienie takiego procesu. Obecny stan wiedzy nie pozwala przypuszczać, że chondrocyty wykazują zdolności odbudowy macierzy, której rusztowanie tworzą włókna kolagenowe. Pozytywną informacją jest fakt, że bieganie i inne ćwiczenia najprawdopodobniej nie pogarszają przebiegu choroby zwyrodnieniowej. Długotrwały ból podczas treningów należy jak najszybciej skonsultować z lekarzem.
Wsparcie z zewnątrz
Suplementy przeznaczone dla dziadków, miłośników wchodzenia po drabinie i sportowców to najczęściej mieszanka popularnej glukozaminy i chondroityny. Patrząc na sposób odżywiania w dzisiejszych czasach, warto korzystać z dobrodziejstw, jakie przynoszą nam firmy farmaceutyczne. Zanim nauczysz się prawidłowo komponować swój jadłospis, wspomagaj się uzupełniaczami w postaci, np. popularnego ostatnio na rynku 4Flex sport lub 4flex cassis.
Takim najnowszym trendem w terapii stanów zwyrodnieniowych kolana staje się kolagen, wcześniej uznawany za środek poprawiający stan skóry i paznokci. Ten, zyskujący na popularności główny składnik tkanki łącznej, stanowi ¼ ciężaru ludzkiego ciała (zawarty w skórze, mięśniach i ścięgnach). Niewystarczająca ilość kolagenu w organizmie, nierozerwalnie wiąże się z zaburzeniem stanu zdrowia. Przykładem może być wrodzona łamliwość kości oraz rzadki w obecnych czasach szkorbut. Co ciekawe, na obydwie choroby suplementacja kolagenem nie działa.
Kolagen jak każde białko…
…rozkładane jest w przewodzie pokarmowym na aminokwasy. Tylko taka forma białka możliwa jest do wchłonięcia przez organizm, wspierając tym samym syntezę kolagenu. Zatem z punktu widzenia żywieniowego, nie ma znaczenia, co przed chwilą zjadłeś – suplement z dużą ilością kolagenu, ser biały, wołowinę czy pasztet z cieciorki. Nie można zatem jednoznacznie stwierdzić, że suplementacja jest jedynym możliwym sposobem leczenia bólu i zapalenia stawów.
Choć do tej pory nie ma przekonywujących do tego przesłanek, być może suplementy z kolagenem pomagają w redukcji stanu zapalnego. Pamiętając o sposobie jego trafienia do torebki stawowej, można pomyśleć, że tabletki z apteki to dosyć drogi sposób uzupełnienia tego białka. Choć sama dostałam lekarskie zalecenia, dotyczące jedzenia zupy ze świńskich ogonów co drugi dzień, wybrałabym coś zupełnie innego. Łącząc pożyteczne z dobroczynnym, postawiłabym na grillowanego steka bogatego w żelazo albo ser biały z wapniem.
Bezpośrednio, czy pośrednio?
Dbając o stan swoich zawiasów, uwagę zwraca się również w stronę kwasu hialuronowego. Ten główny składnik błony maziowej jest przedmiotem badań od ponad 50 lat. Podniesienie produkcji mazi stawowej miało być efektem wielu formuł tego związku. Ostatecznie, ze względu na zbyt duże cząsteczki nieprzenikalne przez światło jelita, hialuronian wstrzykiwany jest bezpośrednio do stawu.
Jak widać sposobów na dostarczenie kolagenu do organizmu jest multum. Wiadomo, że spreparowanie czegoś odpowiednio skondensowanego wymaga pracy i wiedzy, ale z drugiej strony pozwala zaoszczędzić na suplementacji. Jednakże, gdy nie mamy czasu na odpowiednią dietę warto skorzystać z zamienników. Nie zaszkodzą, a nuż pomogą.
Zainteresowany tematem? Przeczytaj więcej w artykule Przemka Niemczuka.