Trener biegania 
Sklep biegacza 
Spis treści
Ścięgno Achillesa, określane dodatkowo jako piętowe, podczas biegu narażone jest na działanie sił mogących przekroczyć nawet dziesięciokrotnie masę ciała. Na jego budowę składa się mięsień brzuchaty i płaszczkowaty. Umiejscowione jest w łydce. To największe i najmocniejsze ścięgno w ludzkim organizmie, wykonuje zadanie przenoszenia siły mięśni podudzia na zgięcie podeszwowe stopy, co ma ogromne znaczenie w procesie chodu, biegu i skoku. Zmiany zwyrodnieniowe zachodzące w nim można opóźnić dzięki uprawianiu sportu. Należy również pamiętać, aby unikać nadmiernej eksploatacji ścięgna Achillesa oraz o odpowiednim odpoczynku i regeneracji po wysiłku fizycznym.
Andrzej Bronakowski, fizjoterapeuta, biomechanik oraz czynny biegacz uważa, że kontuzja ścięgna Achillesa, bierze się ze byt dużych przeciążeń na treningu oraz zawodach. Błędem jest również nieodpowiednie dobranie obuwia do danej stopy (pronacyjna, końska, koślawa, płaska, wydrążona itp.). Na uszkodzenie ścięgna Achillesa wpływa także zła technika biegu oraz brak regeneracji osoby trenującej bieganie. Należy również pamiętać o odpowiedniej rozgrzewce przed właściwym treningiem, stretchingu oraz rozciąganiu mięśni po zakończonym bieganiu.
Kiedy ból zaczyna się dopiero pojawiać, nie powinno się lekceważyć tego urazu, gdyż może dojść do zerwania ścięgna, a biegacz ma wtedy przerwę w bieganiu na okres minimum trzech miesięcy.
Bolące miejsca można smarować specjalną maścią przeznaczoną dla sportowców. Jest dostępna w aptece bez recepty. Należy unikać ciepłych kompresów. Korzystne są zimne okłady z altacetu. Oczywiście najlepiej i najrozsądniej udać się do lekarza czy też fizjoterapeuty, który postawi odpowiednią diagnozę.
Zapalenie ścięgna Achillesa
Bolesne stany zapalne ścięgna lub przyczepu ścięgnistego często połączone są ze zmianami zwyrodnieniowymi tkanki – mówi Andrzej Bronakowski. – Objawami są bóle ścięgna, które pojawiają się często na drugi dzień po ekstremalnym lub nietypowym wysiłku sportowym, przy złym wytrenowaniu, infekcji grypowej lub o nieznanej etiologii oraz zastosowaniu nowego sprzętu treningowego. Gdy przy rozgrzewce nie ma ćwiczeń (stretching) rozciągających, mogą wystąpić bóle. Ustępują one, gdy nogi są odpowiednio rozgrzane.
Jeśli dolegliwości są ignorowane i nieleczone, to mogą wystąpić różne komplikacje. Ból może być przewlekły, zaczyna występować kostnienie w obrębie ścięgna Achillesa i przyczepu ścięgnistego, co może spowodować tworzenie się ostrogi piętowej.
O tym, że właśnie wystąpiło zapalenie ścięgna Achillesa świadczy miejscowy ból przy uciskaniu i rozciąganiu, bóle przy obciążaniu przeciw oporowi, stwardnienie i skrócenie mięśnia brzuchatego łydki i płaszczkowatego.
W trakcie leczenia tej kontuzji Andrzej Bronakowski zaleca:
- nie uprawiać sportu przez czas utrzymywania się dolegliwości,
- w stadium ostrym (3 – 4 dni):
- odciążenie czyli odpoczynek, gdzie pacjent odpoczywa, leży w domu i nie forsuje kontuzjowanej kończyny,
- obciążenie częściowe, czyli pacjent chodzi o kulach lekko stąpając na nodze chorej (np. z naciskiem do 5 kg), ewentualnie opatrunki czynnościowe, elektroterapia (galwanizacja, jonoforeza), opatrunki ze środkami przeciwzapalnymi,
- stosować zabiegi tonizujące mięśnie, elektroterapię (prądy interferencyjne), ultradźwięki, masaż, aktywny stretching, wykorzystanie działania antagonistów (antagonista – przeciwny mięsień, np. mięsień zginający staw łokciowy to dwugłowy ramienia, a antagonista – czyli przeciwny to trójgłowy ramienia, który prostuje staw łokciowy) powoduje obniżenie napięcia mięśnia, który robił ruch (jeśli boli brzuchaty łydki, to ćwiczymy piszczelowy przedni, który obniża napięcie mięśniowe brzuchatego łydki), ewentualnie można zastosować 2 – 3 iniekcje, czyli zastrzyk w mięsień lub staw z lekiem przeciwbólowym lub przeciwzapalnym w obrębie przyczepu ścięgnistego,
- w razie nieskuteczności leczenia: operacyjnie odciążenie przyczepu ścięgnistego, usunięcie zwyrodnień bliznowatych ścięgna,
- obciążenie sportowe: w bezbolesnym stanie statyczny trening wzmacniający mięsień, kontrolowany przebieg ruchów, wystarczające przerwy w treningu,
- UWAGA: nawet przy niewystępowaniu bólu istnieje duże ryzyko ponownego przeciążenia (spowodowane niewydolnością mięśniową). Dolegliwości występują z opóźnieniem ok. 1 dnia po treningu,
- UWAGA: nie wykonywać iniekcji z kortykoidami ze względu na zwiększone niebezpieczeństwo rozdarcia ścięgna.
Często dolegliwości są niestety bagatelizowane. Nawet gdy nie stwierdza się zgrubienia w obrębie ścięgna, przez ok. 3 tygodnie nie należy obciążać zbytnio dotkniętego ścięgna – radzi Andrzej Bronakowski. – Obciążać można jedynie aerobowo w bezbolesnym obszarze. Zalecana jest kąpiel ruchowa. Dobrym i skutecznym rozwiązaniem jest korzystanie z eliptera. To urządzenie stacjonarne, które łączy ze sobą funkcję ergometru kończyn dolnych (rower stacjonarny), bieżni, steppera (chodzenia po schodach). Również jako trenażer (symulator) biegu umożliwiający zarówno trening kondycyjny jak i wzmacniający rąk i nóg.
Dopiero po dłuższej przerwie regeneracyjnej można rozpocząć powoli trening siłowy odpowiedni dla danej dyscypliny sportu.
Jak przeciwdziałać kontuzji ścięgna Achillesa?
Jeśli zaczynamy odczuwać delikatne bóle w jego okolicach, to należy odpuścić treningi i starty oraz zgłosić się do fizjoterapeuty – radzi Andrzej Bronakowski – Zostaną zrobione testy kliniczne, a następnie postawiona diagnoza, co robić dalej.
Do ćwiczeń, które zapobiegają lub zmniejszają możliwość urazu należą: stretching przed treningiem, rozgrzewka, zaczynając od dużych stawów – czyli od stawu biodrowego do stawów palców stopy, a po treningu stretching + przebieżki z narastającą prędkością do 70% mocy.
Zerwanie ścięgna Achillesa
Zerwanie ścięgna to całkowite przerwanie ciągłości włókien ścięgnistych łączących mięśnie z kością, czego przyczyną są bardzo duże siły przeciążeniowe, działające na tą cześć ludzkiego ciała.
Pośrednio bywa tak, że uraz może powstać podczas gwałtownego skurczu ścięgna po skoku, jak też i nagłym szybkim starcie do biegu. W tym przypadku wychodzi brak odpowiedniego treningu. Po 39. roku życia pogarsza się jakość układu krwionośnego i dlatego osoby w tym wieku są najbardziej narażone na tę dolegliwość. Charakterystyczne jest, że największą grupą ryzyka są mężczyźni.
Przyczynami bezpośrednimi zerwania ścięgna Achillesa jest nagłe uderzenie, gdy jest ono napięte oraz zmiany zwyrodnieniowe, co najpierw objawia się zapaleniem ścięgna.
Przy zerwaniu ścięgna daje się słyszeć charakterystyczny dźwięk: trzask lub chrupnięcie. W tym samym momencie następuje silny ból, narastający z każdym krokiem, ruchem. Przy dotknięciu czuć przerwę w przebiegu ścięgna. Następuje trudność w poruszaniu i całkowite unieruchomienie uszkodzonego miejsca. Jest ono spuchnięte (obrzęk) z widocznymi wylewami pod skórą.
Leczenie takiego urazu polega na natychmiastowej interwencji lekarza – mówi fizjoterapeuta Andrzej Bronakowski.
Należy zastosować badanie USG oraz rtg. Jeśli występuje całkowite zerwanie ścięgien, wtedy musi tu być zastosowany zabieg chirurgiczny. Następuje unieruchomienie kończyny na okres do 6 tygodni i później rehabilitacja w gabinecie fizjoterapeutycznym również do 6 tygodni.
Jeśli nastąpiło tylko nadwyrężenie ścięgna lub częściowe zerwanie, wtedy zabieg chirurgiczny nie jest potrzebny, jednak należy nogę unieruchomić w gipsie na okres ok. trzech tygodni. Po tym czasie i zdjęciu gipsu następuje rehabilitacja, która może trwać ok. sześć tygodni.
Rehabilitacja po kontuzji
Przede wszystkim należy pamiętać, że jednostka chorobowa musi być dobrze zdiagnozowana. Po tym następują zabiegi fizykalne, czyli prądy, laser, ultradźwięki, z lampą Bioptron, z polem magnetycznym oraz masaże, jak i praca na powięzi i głębokich tkankach.
Rehabilitację może bardzo wspomóc biomechanik, który poprawi technikę biegową, aby już nie było złych nawyków biegania.
Niestety na jakiś czas należy wziąć rozbrat z bieganiem. Okres trwania zabiegów leczniczych i dojścia do zdrowia po zerwaniu ścięgna Achillesa dzieli się na dwie części: unieruchomieniu na okres ok. 6 tygodni, a następnie rehabilitacji, która może trwać od jednego do 1,5 miesiąca w zależności od jakości leczenia. Jeśli chodzi o zapalenie to w zależności od danego zawodnika i poziomu dolegliwości przerwa w treningach może potrwać około 2 tygodni.
