Słodkie bieganie, czyli ramię w ramię z cukrzycą

Dla osób zdrowych – dla biegaczy, niewyobrażalnym jest życie bez węglowodanów. Nazywane są one podstawowym paliwem, a ich uzupełnianie w okresie treningowym i okołotreningowym jest wręcz niezbędne – pozwala utrzymać siłę i moc podczas wysiłku, poprawiać wyniki, a także skrócić czas regeneracji organizmu.

Cukrzyca to pierwsza niezakaźna choroba uznana przez ONZ za epidemię XXI wieku. Szacuje się, że w 2035 roku liczba chorych sięgnie 592 milionów.

Co 10 sekund na świecie diagnozuje się cukrzycę u kolejnej osoby.

Co 6 sekund ktoś umiera z powodu jej powikłań.

Blisko 382 miliony osób na świecie, w tym 3 miliony w Polsce, choruje obecnie na cukrzycę.

Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF)

Ze względu na liczbę jednostek cukrowych w cząsteczce, węglowodany dzielą się na: mono-, oligo- oraz polisacharydy. Najbardziej popularnym cukrem prostym jest oczywiście glukoza.

Jak biegać i nie chudnąć? Jak planować dietę pod bieganie?

Jej sława wśród sportowców związana jest z niemal natychmiastowym dostarczeniem przez nią energii. W początkowej fazie treningu pokrywana jest ona bezpośrednio z glikogenu mięśniowego, a pod koniec jego zużywania uruchamiane są rezerwy z glikogenu wątrobowego.

Szacuje się, że ilość glikogenu w organizmie wynosi u przeciętnego sportowca ok. 400 g, z czego ok. 100 g znajduje się w wątrobie, a ok. 300 g  jest zmagazynowane w mięśniach. Taka ilość glikogenu pokrywa wydatek energetyczny rzędu 1200-1300 kcal. Zasoby te mogą zabezpieczyć nawet 3 godziny biegu o umiarkowanej intensywności (do 70% V02max – jednak jest to zależne od predyspozycji, takich jak m.in. skład włókien mięśniowych czy wytrenowanie). Jednak wykonując odpowiedni trening oraz spożywając dietę wysokowęglowodanową, można zwiększyć owe wartości do 135 g w przypadku wątroby i nawet 900 g w odniesieniu do mięśni szkieletowych. Brak glikogenu w pracujących mięśniach upośledza ich funkcję.

Rośnie wówczas ryzyko rozwinięcia stanu katabolicznego w obrębie tkanki mięśniowej i konieczność wykorzystania energii z aminokwasów czy tłuszczów do zabezpieczenia dalszego wysiłku.

Białka są w niewielkim stopniu substratem energetycznym (ok. 3%), mogą się nim stać w większej ilości w warunkach ekstremalnie długich, ciągłych i intensywnych wysiłków fizycznych.

Ilość energii możliwej do uzyskania ze zgromadzonych w organizmie tłuszczów jest prawie nieograniczona i u zdrowego człowieka wynosi ona od 90 000 do 110 000 kcal (420 000 kJ). Zapasy energetyczne węglowodanów stanowią ok. 2% tej wartości, czyli średnio 8000 kJ.

Zrozumieć ciało biegacza – cz. 1

Glukoza = energia w świecie biegaczy:

• Mięśnie – perpetuum mobile. Dlaczego możemy ruszać nogami?
• Spalanie tkanki tłuszczowej po 30 minutach biegu – Poradnia Biegacza

Wzrastający poziom glukozy we krwi po spożytym posiłku staje się impulsem dla komórek beta wysp trzustki, tzw. wysp Langerhansa, które produkują hormon anaboliczny – insulinę. Otwiera on komórki organizmu na substancje odżywcze. Jeżeli go zabraknie lub jest go zbyt mało, wówczas glukoza nie przenika do komórek tylko krąży we krwi i jest bezpośrednią przyczyną powstawania cukrzycy. Zaburzenia cukrzycowe dotyczą przemiany materii – metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek.

CUKRZYCA to choroba związana z zaburzeniem wydzielania insuliny, która prowadzi do niesprawności w zakresie wykorzystania glukozy pochodzącej z pożywienia, a potrzebnej do prawidłowego odżywiania organizmu.

Trzustka zdrowego człowieka wydziela insulinę automatycznie, idealnie dobierając jej ilość potrzebną organizmowi. Dzięki temu ma on właściwe poziomy glikemii. Zbyt niski poziom glukozy zwany hipoglikemią czy zbyt wysoki poziom – hiperglikemia mogą wiązać się z uszkodzeniami, zaburzeniami czynności i niewydolnością różnych narządów: oczu, nerek, nerwów, serca, naczyń krwionośnych czy mózgu.

Jak podaje Polskie Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia:

Cukrzyca

• glikemia przygodna większa bądź równa 11,1 mmol/l (200 mg/dl) u chorych z objawami hiperglikemii (wzmożone pragnienie, wielomocz, zmniejszenie masy ciała) lub
• glikemia na czczo większa bądź równa 7,0 mmol/l (126 mg/l) stwierdzona dwukrotnie w kolejnych badaniach bez względu na obecność objawów hiperglikemii lub
•  glikemia większa bądź równa 11,1 mmol/l (200 mg/dl) po 120 min od doustnego podania 75 g glukozy (doustny test tolerancji glukozy – OGTT, ang. oral glucose tolerance test)

Stany przedcukrzycowe:

• nieprawidłowa glikemia na czczo: 5,6-6,9 mmol/l (100-125 mg/dl) na czczo, a w 120. min OGTT glikemia <7,8 mmol/l (140 mg/dl)
• nieprawidłowa tolerancja glukozy: w 120 min OGTT glikemia 7,8- -11,0 mmol/l (140-199 mg/dl)
• 

Rys. 1. Wydawnictwo Świat Zdrowia

Aktywni cukrzycy

Rozróżnia się dwa typy cukrzycy – typ 1 i typ 2, a jako odrębny diagnozowany jest typ cukrzycy ciążowej (zaburzenie tolerancji glukozy, które po raz pierwszy pojawia się w trakcie ciąży na skutek zmian metabolicznych i hormonalnych nią wywołanych).

Otyłość, zespół metaboliczny czy niska aktywność fizyczna wpływają na występowanie insulinooporności czyli zmniejszenia wrażliwości mięśni oraz tkanki tłuszczowej na działanie insuliny. Mogą przyczynić się do powstawania chorób sercowo – naczyniowych, nowotworowych czy powodować wzrost stężenia trójglicerydów oraz złego cholesterolu.

Dlatego niezwykle ważnym działaniem mającym na celu zapobieganie cukrzycy jest szeroko pojęta aktywność fizyczna:

• ułatwia ona zmniejszenie nadmiernej masy ciała,
• zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę,
• pomaga lepiej kontrolować poziom cukru we krwi,
• obniża ryzyko rozwoju późnych, niekorzystnych następstw cukrzycy.

Według Instytutu Żywności i Żywienia ryzyko powstania cukrzycy u osób bardzo aktywnych jest zredukowane o 33 do 50%.

Przeciwwskazaniem jest, gdy poziom glukozy we krwi u diabetyka jest wyższy niż 300 mg/dl, osoba przechodzi infekcję, wykazuje objawy retinopatii, neuropatii, nefropatii, posiada kwasicę cukrzycową czy cukrzycowe zmiany w siatkówce oka.

Rys. 2. koalicja-cukrzyca.pl

Typ 1 cukrzycy

Choroba autoimmunologiczna charakteryzująca się bardzo wzmożonym pragnieniem, częstym oddawaniem moczu, utratą wagi, sennością, apatią, chudnięciem, nudnościami, zapachem acetonu w wydychanym powietrzu, zaburzeniami widzenia, suchością skóry.

Poziom glikemii przy rozpoznaniu choroby znacząco przekracza normę (300 mg/dl – 500 mg/dl i więcej), zawsze pojawia się cukier i aceton w moczu.

Typ 1 stanowi ok. 10% wszystkich przypadków zachorowań na świecie. Układ odpornościowy chorych zniszczył własne komórki beta wysp Langenharsa, pozbawiając organizm insuliny, którą koniecznie należy dostarczyć w postaci iniekcji, w przeciwnym razie może dojść do hipoglikemii, której największe zagrożenie występuje przez ok. 2 pierwsze godziny od podania szybko działającego analogu insuliny oraz po ok. 3-4 godzinach po podaniu insuliny krótko działającej. Dodatkowo w wyniku lepszego ukrwienia tkanki podskórnej podczas aktywności fizycznej, insulina może wchłaniać się szybciej z miejsca podania.

Aby zapobiec hipoglikemii związanej z wysiłkiem należy:

• mierzyć poziom cukru we krwi przed, w trakcie i kilka godzin po wysiłku,
• w zależności od tego poziomu i przyjętego posiłku zmniejszyć zaplanowaną dawkę insuliny lub spożyć dodatkową porcję węglowodanów,
• unikać cięższego wysiłku w okresie szczytu działania insuliny,
• nie podawać insuliny w okolice ciała najintensywniej uczestniczące w wysiłku.

Należy również pamiętać o tym, że gdy planowany wysiłek ma miejsce w czasie ustępowania działania insuliny długodziałającej, może dojść do sytuacji odwrotnej czyli hiperglikemii.

Typ 2 cukrzycy

Choroba cywilizacyjna charakteryzująca się zaburzeniami widzenia, świądem skóry, wzmożonym pragnieniem, częstszym oddawaniem moczu, mrowieniem w stopach, zmiennością nastroju, skłonnością do czyraków, zmianami grzybicznymi, powolnym gojeniem się ran, stałym zmęczeniem i osłabieniem, trudnymi w leczeniu zakażeniami jamy ustnej.

Diagnozowana na podstawie badanie poziomu glukozy we krwi. Glikemie są zawyżone, utrzymują się w przedziale 200 mg/dl – 300 mg/dl, co kwalifikuje do leczenia doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi.

Typ 2 najczęściej występujący zarówno w Polsce jak i na świecie (około 90% przypadków). Związany jest z niedoborem insuliny – trzustka produkuje jej zbyt mało, by pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu, zmniejszona jest na nią także wrażliwości tkanek. W sytuacji ich oporu organizm zmuszony jest do produkcji zwiększonej ilości hormonu, jego poziom we krwi jest bardzo wysoki i nie jest w stanie prawidłowo przenikać do komórek, tylko krąży wraz z krwią.

Choroba często spowodowana nadwagą, otyłością, siedzącym trybem życia, dietą opartą na węglowodanach i produktach przetworzonych.

W przypadku osób, u których leczenie cukrzycy polega jedynie na stosowaniu diety, ryzyko wystąpienia hipoglikemii powysiłkowej jest nieznaczne i nie wymaga stosowania specjalnych środków zabezpieczania; natomiast chorzy przyjmujący dodatkowo doustne leki z grupy pochodnych sylfonylomocznika lub insulinę, muszą się z tym ryzykiem liczyć i brać je pod uwagę, planując swoją aktywność fizyczną.

Umiarkowanie intensywne ćwiczenia:

• wpływają na użycie insuliny przez organizm,
• spalają nadmiar tkanki tłuszczowej i pomagają utrzymać właściwą wagę,
• zwiększają siłę mięśni,
• poprawiają gęstość kości i siłę,
• obniżają ciśnienie krwi,
• pomagają chronić przed chorobami serca i naczyń krwionośnych przez obniżenie „złego” i podwyższenie „dobrego” cholesterolu,
• poprawiają krążenie krwi,
• zwiększają poziom energii i chęci do pracy,
• zmniejszają odczuwany stres, relaksują i pomagają pozbyć się napięcia i niepokoju.

Jak biegać z cukrzycą

Rozpoczęcie biegania przez osoby chore na cukrzycę nie różni się w większym stopniu od biegania osób zdrowych, poza pewnymi niuansami…

Jak zacząć biegać? Poradnik początkującego biegacza

Rys. 3. treningbiegacza.pl

Początkowo należy skonsultować swoje plany z lekarzem prowadzącym celem precyzyjnego wskazania, jak powinno się dozować dawki leku do planowanego wysiłku oraz zlecenia odpowiednich badań (hemoglobiny glikowanej, układu sercowo-naczyniowego: pomiar ciśnienia tętniczego krwi i ocena tętna w rękach i nogach oraz test profilu lipidów we krwi, badanie oczu, układu nerwowego kończyn górnych i dolnych, stopy cukrzycowej, analiza stanu nerek poprzez badania krwi i moczu).

Koniecznym jest utrzymywanie stałego kontaktu z lekarzem.

Rekomenduje się prawidłowe odżywianie, aby w przypadku osób z nadwagą doprowadzić do spadku masy ciała. Osoby otyłe powinny rozpoczynać przygodę ze sportem od marszu, stopniowo przechodząc do marszobiegów.

[tag-link alias=”otylosc”]Zobacz więcej artykułów o otyłości[/tag-link]

• Przed bieganiem należy zmierzyć poziom cukru we krwi, to samo uczynić po jego zakończeniu.
• Przed treningiem należy spożyć posiłek zawierający 15-30 g węglowodanów (żele, tabletki glukozy, napój sportowy), unikając jednak biegania, kiedy poziom glukozy we krwi jest na najwyższym poziomie.
• Jednym z ważniejszych elementów treningu jest rozgrzewka, która przyśpiesza wdrażanie organizmu do pracy fizycznej, przygotowując układ oddechowy i krążeniowy, podwyższając temperaturę mięśni, zwiększając ich elastyczność i zakres ruchu w poszczególnych stawach.

[tag-link alias=”rozgrzewka”]Zobacz wiecej artykułów o rozgrzewce[/tag-link]

Diabetykom zaleca się umiarkowany i regularny wysiłek (ćwiczenia aerobowe, trening siłowy, ćwiczenia rozciągające) trwający początkowo od 5-10 minut dziennie i stopniowo zwiększany do minimum pół godziny / 3 razy w tygodniu (zgodny z akualnym samopoczuciem oraz kondycją).

W trakcie ćwiczeń nie powinno się przekraczać 60-85% swojej maksymalnej częstości pracy serca.

Najczęściej używanym na obliczenie HR max jest zaproponowany przez Foxa i Haskell’sa wzór: 220-wiek (w latach), jednak obarczony jest on dużym błędem szacunkowym.

Bardziej precyzyjnym jest równanie wg. Tanaki i współpracowników:

• Kobiety: 207,2 – 0,65 x wiek
• Mężczyźni : 209,6-0,72 x wiek
• Osoby wytrenowane: 205 – 0,6 x wiek
• Osoby nietrenujące i rekreacyjnie trenujące: 212 – 0,7 x wiek,

poprawione następnie do wzoru:

• HR max = 211 – 0,64 x wiek, gdzie dchylenie standardowe wynosi 10,8 sk./min.
• Dla osób otyłych (% tkanki tłuszczowej >30)
• HR max = 200 – 0,5 x wiek, odchylenie standardowe na poziomie 12 sk./min.

HRmax – bez tajemnic

Bieganie ze zbyt wysokim poziomem cukru jest bardzo męczące, z kolei należy uważać, aby z drugiej strony nie doprowadzić do zbytniego jego spadku mogącego się skończyć utratą przytomności. Umiarkowane ćwiczenia powodują, że mięśnie zużywają więcej glukozy, zatem jej poziom we krwi spada.

Koniecznym jest poznanie objawów niedocukrzenia: zawroty głowy, senność, pocenie się, rozdrażnienie i drżenie, osłabienie, a w przypadku ich wystąpienia trzeba niezwłocznie sprawdzić poziom cukru we krwi i wziąć 15 gramów szybko działającą cukru (np. żel energetyczny czy płynna glukoza, której saszetki łatwo można umieścić za frotką na ręce czy w kieszonce spodni/bluzki.). Sytuację może ułatwić bieganie po pętli, gdzie w konkretnym miejscu pozostawione będą rzeczy wraz z glukometrem.

Kontrolując i nieprzekraczając zaleceń, z biegiem czasu wysiłek może obniżyć poziom cukru we krwi i poprawić działanie insuliny.

* należy zdawać sobie sprawę z tego, że bardzo intensywny wysiłek jest sytuacją stresową dla organizmu i może sporadycznie, ale i tymczasowo zwiększyć poziom cukru we krwi po przerwaniu ćwiczeń.

“(…) Na początku ciężko było mi oszacować ilość dodatkowych wymienników i insuliny koniecznych przed wysiłkiem. Należy pamiętać, że gdy podejmujemy się niewypróbowanej przez nas aktywności fizycznej – zwłaszcza jeśli wcześniej prowadziliśmy siedzący tryb życia – przez pierwsze kilka tygodni zapotrzebowanie na dodatkowe węglowodany może być zaskakująco wysokie. Dlatego na samym początku można obniżyć bazę dwie godziny przed wysiłkiem i w trakcie aktywności sportowej o 50%, by nie trzeba było przyjmować nieludzkich ilości wymienników, które z pewnością nie ułatwią nam biegu. Po pewnym czasie ciało przyzwyczai się do regularnego wysiłku fizycznego i nadejdzie moment, gdy będzie można zmniejszyć stałą bazę i przyjmować rozsądną ilość dodatkowych wymienników. Nie radzę biegać zaraz po większym posiłku, ponieważ wstrzyknięta insulina wchłania się wtedy bardzo szybko i można doprowadzić do hipoglikemii, a ponadto jedzenie ciąży w żołądku i utrudnia bieg.

Przed wysiłkiem powinno się spożyć coś o średnim indeksie glikemicznym, zawierającego ilość wymienników zależną od czasu trwania przewidywanego treningu i glikemii, z jaką go rozpoczynamy.

Z uwagi na to, że mam już na stałe obniżoną bazę od godziny 4 do 7 rano (treningi odbywają się zawsze o godzinie 6), dodatkowe wymienniki przyjmuję, gdy glikemia nie przekracza 140. W innym wypadku, poziom cukru po prostu ładnie obniża się podczas biegu i pozostaje na poziomie około 90. Gdy wyjściowy cukier wynosi 80-120, przyjmuję około 2 WW. Gdy jest niższy, oczywiście odpowiednio więcej. Dla mnie najlepszą przekąską przed biegiem są suszone owoce lub musy owocowe. Gdy biegam dystanse krótsze niż 10 km, przyjmuję oczywiście odpowiednio mniejszą ilość węglowodanów, posługując się procentami – np. 5km = 50% z 10 km, należy więc zjeść połowę wymienników przysługujących na 10 km. Picie zabieram ze sobą tylko w naprawdę gorące dni. W kieszeni spodenek zawsze mam ze sobą glukozę, której na szczęście jeszcze nigdy nie musiałam użyć (…)”

Nina Wieretiło

Artykuł ukazał się w magazynie Szugarfrik 6/2014

• Przed, w trakcie i po treningu należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu.
• Zalecane jest posiadanie przy sobie gadżetu – naszyjnika lub bransoletki informujących, że biegacz cierpi na cukrzycę.
• Cukrzycy mogą zaopatrzyć się w dobrze dobrane obuwie wraz ze skarpetami zapobiegającymi powstawaniu otarć i pęcherzy, które mogą powodować szczególnie u tej grupy osób ciężkie zakażenia.
• Na koniec treningu należy pamiętać o zwolnieniu tempa, powolnym rozluźnieniu i [tag-link alias=”rozciaganie”]rozciąganiu[/tag-link], które zwiększa sprawność ruchową, zapobiegają sztywnieniu mięśni, zwiększa ich wydolność i elastyczność, ułatwia wypoczynek, likwiduje skurcze i schładza organizm.
• Po zakończonej sesji koniecznym jest uzupełnienie węglowadanów, ponieważ organizm korzysta z energii nawet po jej zakończeniu.
• Polecane jest prowadzenie dzienniczka z dokładnym zapisem treningu oraz spożytego okołotrenigowego pokarmu, w celu śledzenia wpływu zjedzonych węglowodanów na poziom glukozy we krwi. Początkujący biegacze czy osoby modyfikujące intensywność treningu powinny być przygotowane do wprowadzenia ewentualnych zmian. Z biegiem czasu będzie można zobaczyć, jak ćwiczenia poprawiają poziom cukru we krwi.

Dzienniczki treningowe – nie tylko nudne statystyki

Rys. 4. Masteringdiabetes.net

Dieta

Wiele osób niesłusznie uważa, że diabetycy powinni spożywać wyłącznie produkty bezcukrowe. Nic bardziej mylnego – w szczególności, gdy prowadzi się biegowy tryb życia. Po konsultacji z lekarzem ustalającej indywidualne zapotrzebowanie, należy zwrócić uwagę na łączną kwotę węglowodanów zawartych w każdym posiłku/przekąsce, a następnie zrównoważyć ją odpowiednią ilością błonnika, białka i tłuszczów. Typowy posiłek powinien zawierać w swoim składzie węglowodany, przy czym nie więcej niż 30-45 gramów.

Przykład diety dla diabetyka, którego celem jest maraton (cukrzyca typ 2) – osoba pod ścisłą kontrolą lekarza, stosująca dietę i regularnie biegająca.

Odpowiedź eksperta:

Koniecznym jest, aby przez cały dzień równomiernie, w każdym posiłku dostarczać wysokiej jakości węglowodany, takie jak produkty pełnoziarniste, owoce i warzywa, a także dodawać do tego chude białko, np.:

•  śniadanie – płatki owsiane z jajkiem/kilkoma białkami,
• obiad – pita z indykiem, marchew i hummus,
• podwieczorek – owoce i jogurt,
• kolacja – pełnoziarnisty makaron z indykiem, sałatka z oliwą z oliwek.

Podczas długiego treningu, w trakcie i po biegu, należy dostarczyć więcej węglowodanów w postaci: napojów dla sportowców, żeli energetycznych, suszonych owoców czy lepkich cukierków. Ważne jest, aby eksperymentować i określić, jakie źródło paliwa działa najlepiej.

Bieg powyżej 90 minut – 200/240 kalorii na godzinę (czyli około 50-60 gramów węglowodanów/h, w zależności od masy ciała).

Po treningu, koniecznym jest uzupełnienie węglowodanowo-białkowe, np.

• mleko czekoladowe,
• płatki z mlekiem,
• kanapka z indykiem.

Jednym z niezwykle istotnych elementów pomagających żyć diabetykom jest pełna informacja dotycząca żywności, którą spożywają.

Każda osoba chorująca na cukrzycę, żeby móc obliczyć właściwą ilość insuliny, jaką powinna przyjąć przy posiłku, musi dokładnie znać ilość wymienników węglowodanowych i białkowo – tłuszczowych zawartych w produktach, które zjada.

W Polsce sytuacją zainteresowała się Fundacja Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, której celem jest, aby firmy produkujące żywność dostosowały swoje etykiety i drukowały obok orkiestrowego serduszka z napisem „Policz się z cukrzycą” potrzebne cukrzykom informacje, np. zawartość wymienników w 100 gr: WW 1,2 WBT 1,4 w opakowaniu : WW 2,5 WBT 2,8.

Rys. 5. www.wosp.org.pl

Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy propaguje akcję “Policz się z cukrzycą”, popularyzuje wiedzę na jej temat, propaguje zdrowy i aktywny styl życia, a dzieje się to między innymi poprzez organizację Biegu “Policz się z cukrzycą” odbywającego się przy okazji styczniowych finałów WOŚP.

Jak mówi Grzegorz Krzysztoń, Organizator biegu ze strony Fundacji:

“W 2015 roku odbył się 9. Bieg Policz się z cukrzycą i z naszych obserwacji cieszy się on coraz wiekszą popularnością. W tegorocznej edycji wystartowało ponad 4 tysięcy biegaczy. W 2014r. po raz pierwszy wprowadziliśmy z lekkim strachem opłatę startową, ale nasze obawy były bezzasadne – frekwencja była jeszcze większa, a biegacze zadziwieni obwitością pakietu startowego za 20 zł. Suma została w całości przeznaczona na zakup pomp insulinowych dla kobiet w ciąży.”

Rys. 6. www.wosp.org.pl

Na rynku biegowym istnieje kilka firm proponujących odżywki i suplementy sportowe skierowane bezpośrednio dla diabetyków.

Na duże uznanie zasługuje marka ALE, która dołączyła do programu “Policz się z cukrzycą” i zaprojektowała opakowania, na których widnieją dane o wymiennikach:

• ALE Gel (dostarczający 2,75WW),
• ALE Thunder Gel (wzbogacony o kofeinę, dostarczający 2,75WW) czy
• napój izotoniczny ALE Race (dostarczający 3WW).

Inne marki i produkty zamieszczające informacje o produkcie przeznaczonym dla cukrzyków to między innymi:

• Xenofit – napój izotoniczny Mineral Light z L-karnityną (cytryna)
• WEIDER – napój izotoniczny Fresh Up
• KOMPAVA – cukierki energetyczne Energy drops; żel energetyczny KOMPAVA K4-POWER gel
• Agave # 9 – żel energetyczny

Żele – z tym pobijesz życiówę w maratonie!

Kontakt

Jeżeli należysz do grupy biegających diabetyków – podziel się z nami swoją historią. Być może Twoje rady staną się cenną wskazówką dla osób, które chciałyby, a obawiają się rozpocząć przygodę ze sportem. Pamiętaj – takie osoby jak Ty są najlepszym źródłem wiedzy.

Napisz do nas: [email protected] lub po prostu zamieść swój komentarz pod tym artykułem.

Źródło:

• www.diabetyk.com
• www.wosp.org.pl
• koalicja-cukrzyca.pl
• www.swiat-zdrowia.pl
• portal.abczdrowie.pl
• Exercises to Lower Your Blood Sugar, WebMD Feature, Ellen Greenlaw
• www.szugarfrik.pl
• alenergy.eu
• Diabetes diet, University of Maryland Medical Center