Warzywa i owoce powinny znaleźć się na liście zakupów każdego biegacza chcącego się zdrowo odżywiać. Zgodnie z zaleceniami żywieniowymi mają one stanowić codzienny element diety ze względu na wysoką wartość odżywczą oraz bogactwo błonnika pokarmowego. Warzywa i owoce należą do węglowodanów, czyli są składnikiem odżywczym, który powinien stanowić podstawę każdej diety osoby aktywnej fizyczne. Oprócz dowozu wyżej wspomnianych witamin i składników mineralnych z węglowodanów pozyskujemy doraźne źródło energii do wykonywania ćwiczeń oraz spożyte do godziny po zakończonym treningu zapewnią resyntezę utraconego podczas biegu glikogenu mięśniowego oraz wątrobowego.
W okresie jesienno – zimowym asortyment warzywniaków widocznie się uszczupla. Jeśli chcielibyśmy mówić o korzystaniu w tym czasie z warzyw i owoców sezonowych, to nasza codzienna dieta byłaby ograniczona do zaledwie kilku produktów. Nuda!
Kalendarz warzyw i owoców sezonowych dla Polski
październik: bakłażan, burak, brokuły, cebula, chrzan, cukinia, dynia, jarmuż, kabaczek, kalafior, kalarepa, kapusta, karczoch, kukurydza, marchewka, papryka, pasternak, pietruszka korzeń, pietruszka natka, pomidory, por, rzodkiewka, rzepa, seler korzeń, seler liście, sałata, ziemniak; borówka, gruszka, jabłko, pigwa, śliwka, winogrono, żurawina
listopad: brukselka, jarmuż, pietruszka natka, szpinak, ziemniak; pigwa, żurawina
grudzień: brukselka, jarmuż
styczeń: brukselka, jarmuż
luty: brukselka, jarmuż
Kryzysowy moment w dostępności warzyw i owoców można zaobserować na przełomie października i listopada. Nagle w sklepach znika tania polska cukinia, papryka robi się coraz droższa, jabłka i gruszki są mniej smaczne a znienawidzona przez wszystkich brukselka zalega na regalach, tak jak zalegała wcześniej. Oczywiście niektóre warzywa i owoce są odpowiednio magazynowane i przechowywane przez okres zimowy w specjalnie do tego przygotowanych chłodniach, dzięki czemu mogą przeżyć do wczesnej wiosny (dotyczy to np. polskich jabłek, marchwi czy ziemniaków).
Przykrą i dość niepokojącą informacją jest fakt, że w okresie zimowym warunki klimatyczne, jakie posiadamy w Polsce, nie sprzyjają do uprawy żadnego gatunku owoców.
Mrzonki o mrożonkach – o czym warto wiedzieć?
Spożycie mrożonek w Polsce w ostatniej dekadzie znacząco wzrosło, ale wciąż daleko nam do poziomu ich konsupcji jaki jest notowany w Europie Zachodniej lub USA. Statystycznie Polak spożywa ich około 6,9 kg rocznie, a w konsupcji przodują osoby pochodzące z aglomeracji miejskich z wiadomych przyczyn.
Porównując warzywa i owoce uprawiane w sztucznie stworzonych warunkach poza sezonem do mrożonek, to specjaliści zdecydowanie rekomendują konsumpcję tych drugich. Odchodzi się już od sposobu myślenia, że to, co zamrożone jest niezdrowe i kojarzone z szybkim stylem życia, niemającym zbyt wiele wspólnego z troską o zdrowie. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że trzeba rozgraniczyć gotowe dania mrożone, które zawierają konserwanty oraz polepszacze smaku, a poprzedzone tylko procesem blanszowania (zanużenie na kilka sekund w parze wodnej lub wrzątku) mrożone warzywa i owoce zebrane w najbardziej optymalnym dla nich okresie wzrostu.
Dobrą praktyką dla osób chcących się zdrowo odżywiać i korzystać z urozmaiconej diety przez caly rok byłoby wyrobienie sobie nawyku zbierania / kupowania warzyw i owoców w sezonie oraz ich samodzielne mrożenie. Jesienne przetwory zamknięte w słoiku, takie jak: dżemy, syropy, przeciery posiadają mniej wartości odżywczych od nieprzetworzonych, zamrożonych produktów.
Mrożonki są równie smaczne oraz posiadają znikome straty w wartości odżywczej w porówaniu do świeżych owoców i warzyw. Dla porówania:
Wartości odżywcze | Truskawka świeża / 100g | Truskawka mrożona / 100g |
Białko | 0,7 g | 0,7 g |
Węglowodany | 0,4 g | 0,4 g |
Tłuszcze | 7,2 g | 7,2 g |
Witamina C | 66 mg | 59,4 mg |
Beta – karoten | 14 ug | 14 ug |
Magnez | 10 mg | 10 mg |
Po analizie wyżej przedstawionego zestawienia można wyciągnąć wnioski, że proces zamrażania nie wpływa na zmiany w składzie chemicznym produktu, jednynie może delikatnie zmniejszyć ilość witamin i składników mineralnych, ale jak widać nie musi się tak dziać zawsze. Największe straty z reguły (czasem aż do 40%) dotyczą witaminy C, którą nie jest trudno zbilansować z codziennych innych produktów.
Minusem mrożonek może być utrata sprężystości produktu oraz walorów wizualnych (np. kształt, kolor). Najbardziej rekomendowanym ze względu na zminimalnizowanie strat w wartości odżywczej jest proces rozmrażania warzyw i owoców poprzez bezpośrednią obróbkę termiczną. Nie trzeba zatem czekać aż produkt ulegnie rozmrożeniu, co bez wątpienia jest bardzo wygodne, szczególnie dla osób, które w ciągu dnia muszą wygospodarować czas na pracę, treningi oraz zadbać o zdrowe posiłki. Mrożonki gotowane na parze będą zachowywały więcej witamin i składników mineralnych w porównaniu do tych gotowanych w wodzie lub duszonych na patelni. Dobra jakościowo mrożonka nie powinna zawierać wyczuwalnych brył lodu w opakowaniu. Ich obecność może świadczyć o tym, że produkt był nieodpowiednio przechowywany i zanim trafił w ręce konsumenta, został już raz rozmrożony i ponownie zamrożony, co może przyczynić się do zatucia pokarmowego.