Zapalenie ścięgna Achillesa u biegaczy

Początkujący biegacze często dają się porwać panującym trendom i myślą, kupno odpowiedniego stroju, a zwłaszcza dobrych butów do biegania załatwia sprawę powstawania potencjalnych przeciążeń. Zapominamy o tym, że w naszym ciele przez lata powstawały pewne kompensacje, które do tej pory nagromadziły się wskutek wielu czynników zewnętrznych jak chociażby stosowanie niewłaściwego obuwia.

Często zmuszamy nasze ciało aby nagle dostosowało się do nowych warunków, do zbyt intensywnego nakładania obciążeń, dodatkowo przecież mało kto po kupieniu nowych butów do biegania najpierw w nich chodzi aby przyzwyczaić swoje stopy i ciało. Zapominamy o metodyce treningu, a zwłaszcza o niezbędnym w tym sporcie rozciąganiu. Ustalamy z trenerem ile mamy przebiec na danych zajęciach, w jakim tempie mamy się utrzymać, jakiego tętna nie powinniśmy osiągać ale często zapominamy o prawidłowym rozciągnięciu mięśni. Większość z nas biega po twardej nawierzchni, w miastach i parkach, po asfaltowych alejkach. Powoduje to, że jesteśmy narażeni na powstawanie i gromadzenie się w naszym ciele pewnych naprężeń, które po pewnym czasie spowodują uraz. Jeśli będziemy dbali o nasz organizm, to mimo fizjologicznej tendencji do przeciążeń, jesteśmy w stanie zminimalizować ryzyko ich powstawania.

Typowym dla biegacza urazem, na którym chcę się dziś skoncentrować jest zapalenie ścięgna Achillesa.

Ścięgno Achillesa jest silną strukturą łączącą mięśnie łydki z piętą. W skład tego ścięgna wchodzi mięsień płaszczkowaty i brzuchaty łydki, które podczas skurczu pociągają za ścięgno, powodując podeszwowe zgięcie w stawie skokowym. Dzięki niemu możemy się wspiąć na palce, uprawiać biegi, sprinty, skoki czy wspinaczkę.

Najczęstszymi dolegliwościami związanymi ze ścięgnem Achillesa są: zapalenie ścięgna i ościęgna, zapalenie kaletki głębokiej ścięgna Achillesa oraz zerwanie ścięgna.

Ścięgno może ulec zapaleniu w wyniku powtarzających się obciążeń lub przy niektórych stanach chorobowych (np. podagra). Najczęściej uszkodzenie ścięgna występuje u sportowców (biegaczy, ludzi uprawiających gimnastykę i aerobik, skok wzwyż).

Objawy:

• ból nasilający się podczas zgięcia podeszwowego w stawie skokowym,
• obrzęk ścięgna,
• czasem towarzysząca gorączka,
• ból przy bieganiu.

Przyczyny:

• źle dobrane obuwie powodujące obcieranie ścięgna,
• skutek nadmiernego obciążenia,
• odkładanie się kwasu moczowego w przebiegu ostrego zapalenia stawów, przy dnie moczowej.

Jak sobie pomóc?

• okładaj obolałe ścięgno cold-packiemlub woreczkiem z kostkami lodu (pomoże to zmniejszyć ból i objawy stanu zapalnego),
• pójdź do osteopaty lub terapeuty manualnego,
• jeśli to możliwe trzymaj stopę wyżej w pozycji antygrawitacyjnej,
• nie przeciążaj nogi, przerwij trening na kilka dni,
• pod piętami noś tzw. piętki aby zmniejszyć nacisk na ścięgna,
• stosuj wcierki z maści przeciwzapalnej,
• nie używaj butów obcierających ścięgno Achillesa.

Profilaktyka:

• stosuj ćwiczenia rozciągające i wzmacniające przed rozpoczęciem uprawiania każdej dyscypliny sportowej,
• pamiętaj o czasie potrzebnym na regenerację ścięgna przed następnym treningiem (czas na odpoczynek między treningami),
• systematycznie zwiększaj intensywność i czas trwania treningu,
• stosuj ćwiczenia ekscentryczne.

Przewlekłe zapalenie ścięgna Achillesa

Zapalenie ścięgna może mieć charakter ostry lub przewlekły. Do przewlekłego stanu zapalnego ścięgna dochodzi u osób, które zignorowały objawy ostrego zapalenia i kontynuowały aktywność sportową, oraz u osób, u których wczesne objawy zostały wyciszone podaniem środków przeciwzapalnych w iniekcji. W przypadku zapalenia przewlekłego objawy są mało charakterystyczne. Bóle początkowo zanikają po ćwiczeniach rozgrzewających. Jednak stopniowo powracają one po zakończeniu treningu, a w miarę upływu czasu narastają. Po dłuższym czasie dochodzi do bólów stałych.

Leczenie jest podobne jak w przypadku ostrego zapalenia. Trwa jednak często dłużej i wymaga dłuższej przerwy w treningach. Pomocne w leczeniu są zabiegi fizykoterapeutyczne, które w wielu wypadkach skracają proces gojenia ścięgna. Często przy utrwalonych zmianach zwyrodnieniowych w ścięgnie konieczne staje się operacyjne odbarczenie ścięgna.

Pacjenta należy poinformować, że zmienione zapalnie ścięgno lub po ustąpieniu stanu zapalnego jest bardziej podatne na urwanie.

Warto zapamiętać

Przed zakupem obuwia należy sprawdzić czy nie powinniśmy mieć specjalnej wkładki, która może skorygować błędne biomechaniczne ustawienie osi kończyny dolnej. Warto pamiętać, że pewne złe pozycje wynikają z naszych nawyków, w wyniku których mogą powstać przykurcze. Część z nich jesteśmy w stanie sami rozciągnąć, stosując systematyczny stretching, z innymi poradzi sobie osteopata lub terapeuta manualny. Unikajcie niewygodnych butów i twardej nawierzchni, szybko reagujcie na powstające przeciążenia.