Tanie bieganie – ubiór biegowy od stóp do głów bez rujnowania kieszeni

Wydawać by się mogło, że bieganie to sport, który pochłania naprawdę niewielką część naszych wydatków. Jednak już przy pierwszej konfrontacji w sklepie biegowym nie tylko początkującego biegacza mogą zniechęcić ceny. I nie ma się tu co dziwić – wydawanie na jedną parę butów sporej sumy, w połączeniu z choćby podstawowym odzieniem w postaci koszulki czy spodni, może przyprawić o zawrót głowy. Czy jednak pasja musi kosztować fortunę? Niekoniecznie.

W końcu naprzeciw sporej grupie biegaczy wychodzą marki, które udowadniają, że możemy czerpać przyjemność z biegania nie ponosząc przy tym sporych kosztów, a co ważne – możemy skupić się naprawdę na tym co kochamy, bez wyrzutów sumienia, że wydaliśmy zbyt wiele na biegowe ciuchy czy buty, przy zachowaniu naprawdę dobrej jakości nie odbiegającej od standardu wiodących marek. Można? Można. To na pewno udowadnia rodzima marka sieci Decathlon serią ubrań i butów do biegania Kalenji. Mało to, okazuje się, że może być nie tylko ładnie i w zachowaniu dobrej jakości, ale też praktycznie.

Co istotne w ubiorze biegacza? Funkcjonalnie, wygodnie, ale i niedrogo

Zacznijmy od tego na czym bieganie na pewno się nie kończy, ale od czego się zaczyna. Niezależnie czy jesteś dopiero początkującym biegaczem czy Twój biegowy staż trwa już znacznie dłużej, potrzebujesz właściwie tego samego odzienia. Niezbędnym, ale również nadrzędnym elementem ubioru biegacza są buty. Do tego dochodzi podstawowa odzież w postaci koszulki, bluzy, spodni czy też kurtki – zależnie od pory roku. Na co powinniśmy zwracać uwagę przy doborze poszczególnych części garderoby? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Buty 

Zanim dobierzesz buty do biegania, odpowiedz sobie na pytane: jakim jesteś biegaczem? Jak często biegasz, czy preferujesz bieganie po utwardzonej nawierzchni czy też Twoje treningi w sporej dawce wiążą się z bieganiem w terenie. Jaki masz rodzaj stopy – czy jesteś pronatorem, supinatorem czy może masz stopę neutralną. Pamiętaj jednak o istotnej zasadzie: buty do biegania, niezależnie z jakiej cenowej półki, trzeba wymieniać. Każdy but, zależnie od charakteru – czy to but treningowy czy treningowo-startowy, czy też ambitna sportowa startówka – wymaga wymiany po przebiegnięciu pewnego dystansu.Żadne buty do bieganie nie są nieśmiertelne. I tu nie ma jasnych, konkretnych wytycznych – wszystko zależy od tego jak często biegasz, jaki jest Twój średni tygodniowy dystans, ale też od tego czy należysz do grupy lżejszych czy też cięższych biegaczy. No i niewątpliwie od jakości samego obuwia. Pamiętaj – jeśli jesteś nieco masywniejszej postury biegaczem, Twoje buy do biegania najprawdopodobniej będą wymagały częstszej wymiany ze względu choćby na „dobicie” warstwy amortyzującej.

Co ważne?

• Podeszwa – powinna zapewniać odpowiednią przyczepność w danym terenie, zwracaj uwagę na bieżnik zwłascza w przypadku butów w kategorii trail; w przypadku obuwia przeznaczonego do biegania po asfalcie podeszwa nie powinna być zbyt sztywna, o przyzwoitej elastyczności; w przypadku obuwia typu trail mamy do czynienia z nieco sztywniejszą podeszwą i agresywniejszym bieżnikiem – ma za zadanie zapewnić nie tylko „trzymanie” w trudniejszym terenie, ale też ochronę przed nierównościami, kamieniami czy korzeniami
• Stabilność w trakcie biegu – stopa nie powinna uciekać w jedną czy drugą stronę, odpowiednio dobrane obuwie zapewni Twoim stopom stabilny, pewny i płynny bieg
• Wiązanie i system sznurowania – dopasuj obuwie do anatomii stopy tak, by nie odczuwać zbędnych „luzów” w okolicach sklepienia czy cholewki; z przodu pozostaw odrobinę przestrzeni na palce – stopa w ruchu delikatnie przesuwa się do przodu, należy więc dobierać obuwie ciut większe (biegacze dobierają średnio obuwie o 0,5 cm, a nawet do 1,5 cm większe); bieganie w zbyt cianym obuwiu może odbić się na kontuzji palców, ale i całej stopy czy układu ruchu, w przypadku za małego obuwia możesz też doświadczyć schodzących schodzących paznokci czy innych zniekształceń płytki paznokciowej
• Materiał z jakiego wykonany jest but – wzmocnienia w okolicach palców i pięty, oddychająca siateczka i dobrze dopasowana do buta wkładka, dzięki czemu unikniesz otarć i odparzeń.

Koszulki do biegania, bluzy i kurtki biegowe

Nie pomijaj tych elementów w swojej garderobie – unikaj biegania w bawełnianej odzieży, zwłaszcza w przejściowej pogodzie kiedy wychodząc na zewnątrz doświadczasz zmiany temperatur – ciało wymaga rozgrzania zanim wejdzie na wyższe biegowe obroty. Ciuchy do biegania wykonane są z odpowiednich tkanin, które nie tylko zapewniają właściwą termoregulację i odprowadzanie potu, ale też wykonane są najczęściej z szybkoschnących materiałów.

Nie wiesz co wybrać? Wystarczy, że skompletujesz kilkach podstawowych elementów odzienia, a nie doświadczysz poczucia, że czegoś brakuje w Twojej biegowej szafie. Koszulka z krótkim rękawkiem, bluza do biegania – w przypadku przejściowej pogody warto zainwestować w taką z lekkim ociepleniem (najczęściej w postaci miękkiego meszku, który doskonale chroni ciało przed wychłodzeniem) i biegowa kurtka – przez wielu pomijany, a istotny element odzienia biegacza. Dzięki tym elementom skomponujesz zestaw, który przyda Ci się właściwie w każdych pogodowych warunkach. Co tak naprawdę staje się istotne? Spróbujemy przekazać Wam nieco wiedzy w tym temacie.

Koszulka do biegania z krótkim rękawem – jak wspomnieliśmy wyżej, ważny jest tu techniczny materiał. Koszulka to element odzieży, który zakładasz najczęściej bezpośrednio na ciało (jeśli nie używasz termoaktywnej odzieży). Luźna czy bardziej obcisła? Tu pozostawiamy już wybór Twoim osobistym preferencjom. W przypadku koszulki do biegania wykonanej z podstaowowych technicznych materiałów, warto by była ciut luźniejsza – by nie ograniczała Twoich ruchów, ale i wystarczająco długa by uniknąć wyziębienia czy przewiania podczas treningu. Pod pachami, w technicznych biegowych koszulkach, stosuje się najczęściej wstawki z nieco delikatniejszego i przewiewniejszego materiału. Inaczej ma się sprawa w przypadku odzieży termoaktywnej czy też kompresyjnej – te koszulki powinny być bardzo dopasowane.

Bluza do biegania – w przejściowym sezonie zimowo-wiosennym warto pomyśleć o bluzie z lekkim ociepleniem, spokojnie posłuży jako dodatkowa warstwa pod biegową kurtkę czy też samodzielny element garderoby w trakcie cieplejszych dni. Świetnie sprawdza się zakładana na biegową koszulkę lub jako zupełnie samodzielna warstwa. Nie powinna być jednak zbyt luźna, a nieco dopasowana do ciała acz nie ograniczająca ruchów.

Biegowa kurtka – na rynku dostępnych jest wiele modeli, to co jednak szczególnie istotne, to cechy użytkowe. W okresie wiosennym warto skorzystać z pośredniego rozwiązania jakim może być kurtka wykonana z niezbyt grubego materiału, ale chroniąca przed wiatrem. Kurtka już niekoniecznie z ociepleniem, a taka, którą śmiało możesz założyć na biegową bluzę czy w cieplejszy dzień bezpośrednio na koszulkę. Inna półka to kurtki przeciw deszczowe wykonane najczęściej z nieco „sztywniejszego” materiału, czasami i grubsze, nierzadko jednak o znacznie niższym poziomie oddychalności.

Leginsy i biegowe skarpety

Jeszcze kilka lat temu biegacz w obcisłych „rajtkach” był ewenementem. Tak jak wśród kobiet już dawno leginsy przyjęły się jako podstawowy element biegowej garderoby, tak wielu panów dość długo przekonywało się do tego typu odzienia. Cóż, prawda jest taka, że leginsy spełniają nie tylko rolę spodni do biegania, ale też lepiej trzymają mięśnie w ryzach. I słusznie zatem zdobywają sobie coraz więcej sympatyków płci męskiej. Atutem także staje się fakt, że osobom o nieco szerszych udach, mocniejszej masie mięśniowej czy też zwyczajnie lekkiej nadwadze, leginsy dają o wiele wyższy komfort biegania – dobrze skrojony materiał i najczęściej bezszwowa lub z zastosowaniem płaskich szwów konstrukcja, sprawiają, że nie doświadczysz otarć w intymnej strefie czy też na poziomie ud.

Wydawać by się mogło, że na tym koniec – przecież jesteśmy już prawie kompletnie ubrani i możemy wyjść na trening. Otóż nie. Warto zwrócić jeszcze uwagę na skarpety. Te biegowe, skrojone bezszwowo, ze wzmocnieniami w okolicach pięt czy też lekkim ściągaczem na poziomie śródstopia i co ważne – z dobrze dopasowanym, ani nie za mocnym, ani niezbyt luźnym ściągaczem – to podstawa. I naprawdę nie musisz tu szukać wysoce specjalistycznych skarpet, sprawdzą się również te z niższej półki.

Czy można się zatem ubrać kompletnie nie wydając na pasję fortuny i nie mieć wyrzutów sumienia, że jednak nadwyrężyliśmy domowy budżet? Jak najbardziej to możliwe. I tu możemy Cię mile zaskoczyć. Skompletowaliśmy zestaw do biegania, który przyda się zarówno w nieco jeszcze chłodniejsze dni, ale śmiało wbiegniesz w nim też w wiosenną aurę. Pamiętaj, że pasja powinna sprawiać przyjemność – nie musisz wydawać fortuny by spełniać się w biegowym hobby. Możesz poczuć się w pełni komfortowo pod każdym względem, także w tym psychologicznym ujęciu  – ładnie, estetycznie i zarazem funkcjonalnie, jak i w czystym sumieniu, że możesz sobie na to pozwolić.

Bieganie zaczyna się w momencie, kiedy masz ochotę na trening

Nie ma takiej przyjemności, która nie wymagałaby nakładów – Ty sam możesz jednak decydować o ich charakterze: czy będą to konieczne nakłady finansowe, czy te ponad stan. Czy zainwestujesz w siebie – trening, i będą to już wyłącznie Twoje własne nakłady w postaci motywacji i samodyscypliny czy skupisz się jedynie na wydawaniu pieniędzy na często zbędne czy też niewarte ceny, gadżety. Pamiętaj tylko, że pasja zaczyna się w momencie kiedy zaczynasz robić to, co kochasz. A miłość do pasji to najcenniejsze co możesz otrzymać w zamian. W bieganiu naprawdę można się zakochać. To dyscyplina, którą możesz mieć zawsze pod ręką, nie wpadając przy tym w koło zbędnych wydatków.

Dobraliśmy podstawowy ubiór biegacza prześwietlając od A do Z nie tylko jakość, ale i ceny. Czy można zatem ubrać biegacza od stóp do głów za około 230 zł? Okazuje się, że to możliwe. Może być nie tylko ładnie i estetycznie, ale i wygodnie. Przetestowaliśmy kilka produktów z biegowego sektora marki Kalenji i śmiało możemy rzec, że świetnie sprawdziły się w treningach zarówno w chłodniejszej, jak i już bardziej wiosennej aurze. Ponadto – jest ładnie, estetycznie i po prostu wygodnie. Możesz skupić się wyłącznie na treningu, a odzież w tym wypadku staje się wsparciem, a nie czymś, co powoduje dyskomfort. I co ważne z punktu kieszeni biegacza – jest tanio.

Kompletny ubiór biegacza – możesz biec

Koszulka z krótkim rękawem Ekiden Kalenji – prosty, konkretny krój, który nie ogranicza ruchów i daje poczucie komfortu podczas treningów. Co więcej, jeśli jesteś osobą aktywną i uprawiasz także inne sporty, wykorzystasz ją w pełnym treningowym zakresie. Wysoka oddychalność, łatwo wysycha, nie powoduje otarć. Zadbano również o elementy odblaskowe. Dostępna a bardzo szerokiej gamie kolorystycznej, a cena wręcz zabawna – tylko 19.99 zł. Co istotne, nie traci na jakości po wielokrotnym praniu, śmiało posłuży Ci przez spory okres czasu. Fajnie też sprawdzi się jako zewnętrzna warstwa na termoaktywną koszulkę z długim rękawem w wiosennym treningu, zwłaszcza wśród miłośników biegania „na cebulkę”.

Bluza do biegania Ekiden Kalenji –  wykorzystasz ją jako drugą warstwę (na koszulkę) czy też pod biegową kurtkę w chłodniejsze dni. Mamy w tu zatem szeroki zakres funkcjonalnisci jeśli chodzi o warunki atmosferyczne, jednym słowem – odzienie prawie całoroczne, wykluczając ciepłe letnie dni. Dobra izolacja, bardzo przyjemny materiał z lekkim ociepleniem w postaci „meszku”. Fajnie dopasowane rękawy, stójka zapinana na zamek – co zapewnia świetną ochronę przed wiatrem w chłodniejszej aurze. Do tego elementy odblaskowe, co w połączeniu z seledynowym, bardzo energetycznym kolorem, daje doskonałą widoczność podczas wieczornych treningów. Zadbano tu o wszystko – jest funkcjonalnie, wygodnie, a zarazem bezpiecznie. Dostępna w trzech kolorach w cenie 34.99 zł.

Do tego zestawu dołączyliśmy kurtkę w dość nietypowym wymiarze – kurtka, która sprawdziła się świetnie jako przeciw wiatrówka, ale także element biegowej odzieży, który możesz zabrać ze sobą na dłuższe wybieganie podczas niepewnej pogody lub kiedy po prostu poczujesz, że w trakcie treningu masz na sobie zbyt dużo warstw i potrzebujesz się o jedną „odchudzić”. Kurtkę momentalnie złożysz w kosteczkę i możesz kontynuować trening. Estetyczna kieszonka, do której zapakujesz telefon czy też niezbędne dokumenty posłuży złożonej kurtce jako pokrowiec, który wygodnie możesz trzymać w dłoni w trakcie biegu.

Ten model nie zapewni Ci jednak ochrony przed deszczem, to dość cienki i przyjazny w noszeniu, ale nie wodoodporny materiał. Świetne wykończenia i design, funkcjonalny suwak na długości całej kurtki. Rękawki zaopatrzono w cienkie ściągacze, co fajnie zabezpiecza przed wiatrem. Na plecach funkcjonalny, szerszy pas z drobnej siateczki, dzięki czemu unikniesz przegrzania. I tak jak w przypadku powyższych, nie zapomniano tu również o bezpieczeństwie biegacza i elementach odblaskowych. Czy cena jest oszałamiająca? Tak, ale na szczęście w tę drugą stronę – jest taniej niż drożej. Nie wiem czy któraś marka oferuje tańszy produkt w tej kategorii w połączeniu z taką funkcjonalnością – kurtka do biegania Ekiden Kalenji zamyka się bowiem w kwocie 59.99 zł.

Na dół wybraliśmy leginsy do biegania również z serii Ekiden, a konkretnie model Ekiden Warm Kalenji. Ten produkt zdobył szczególną sympatię naszego testera, dla którego biegowy trening jest codziennością. Świetne dopasowanie, płaskie szwy i dobrze dobrany ściągacz w pasie z możliwością dodatkowej kontroli w postaci wiązania – sznureczków, plus świetnie dopasowane nogawki – to duży plus nie tylko dla komfortu użytkowania, ale i funkcjonalności w treningu. Leginsy wprawdzie nie posiadają suwaków w dolnej części nogawki, ale materiał jest tak wysoce elastyczny, że świetnie dopasowuje się do anatomii ciała. Ładne wykończenia, głęboka tradycyjna czerń i ciekawe, subtelne wstawki w wykończeniach płaskich szwów, czynią ten produkt także szczególnym pod kątem estetycznym. Jak w praktyce?

Leginsy Ekiden Kalenji Warm świetnie posłużą biegaczom w okresie przejściowym – cienki, miękki meszek świetnie zabezpiecza termicznie – nie odczujesz dyskomfortu w wiosenne chłodniejsze dni, ale i nie ma się odczucia przegrzania, kiedy temperatura szybuje w okolice 10 stopni. Fajna, funkcjonalna kieszonka na zamek, która przyda się na bilon czy klucze. Wbrew pozorom ważny element, bo nie zawsze przecież biegamy w kurtce z kieszonkami, gdzie możemy schować to, co najpotrzebniejsze. Decathlon oferuje ten model w kwocie 49.99 zł, co stanowi naprawdę rewelacyjną cenę w stosunku do jakości tego produktu.

Buty do biegania – do tego zestawu dołączyliśmy prosty, podstawowy model butów do biegania marki Kalenji. Tu jednak warto zaznaczyć, że tak jak w przypadku biegowej odzieży możemy opierać się na poleceniu konkretnego produktu, tak w przypadku obuwia to już wybór bardzo indywidualny – nie mieliśmy tu jednak na celu szczegołowych testów obuwia, a bieganie w praktycznym i tanim ujęciu. Jak pisaliśmy powyżej, przy zakupie butów do biegania powinniśmy kierować się konkretnymi wytycznymi. W tym ujęciu jednak, jaki podjęliśmy w artykule z naciskiem na możliwość naprawdę taniego biegania, staraliśmy się dobrać taki produkt, który nie obciąży naszej kieszeni. Warto jednak dodać, że Kalenji w swoim sektorze biegowym posiada wyjątkowo duży wybór modeli dla różnego typu biegaczy, w odniesieniu nie tylko do biegowego stażu, ale i oczekiwań – pełna gama obuwia od modeli treningowych, po bardzo wysoko amortyzowane i zapewniające stabilizację modele, czy też obuwie dla miłośników szybszego treningu.

Model jaki testowaliśmy to najniższa półka cenowa, a cena nie przekracza 49.99 zł. Model przeznaczony dla biegaczy o stopie neutralnej. Jakie wrażenia? Dobrze poczują się w tym obuwiu osoby, które preferują „niskie” zawieszenia buta (dość cienka podeszwa i niski drop – różnica wysokości między piętą a śródstopiem), ale jednak posiadające nieco wyższy łuk stopy. Biegacze o niskim sklepieniu stopy mogą odczuć tu lekki dykomfort w dopasowaniu w przedniej części buta. Podeszwa sprawdzi się w bieganiu po utwardzonej najwierzchni, ten model śmiało możesz zabrać rownież na siłownię, jesli potrzebujesz pobiegać na bieżni czy chcesz wykorzystać go w treningu siłowym lub ogólnorozwojowym. Jest lekki, a stopa nie poci się w trakcie treningu. Producent zaleca ten model do rekreacyjnego biegania,  jeśli zatem trenujemy już kilka razy w tygodni, warto sięgnąć do nieco wyższego sektora Kalenji.

Prezentowany bowiem Ekiden One Kalenji nie posiada zbyt wiele amortyzacji, nie odczuje też tu komfortu biegacz wymagający wsparcia ze strony obuwia – ścianki buta są miękkie, a przy tym buty te posiadają dość elastyczną podeszwę. Fajnie sprawdzą się jednak w szybszych treningach tempowych czy po prostu w bieganiu od czasu do czasu. Jest to jednak niewątpliwie fajna okazja by zacząć przygodę z bieganiem – wydatek niecałych 50 zł na pierwsze buty biegowe, albo jako model w uzupełnieniu naszych bazowych butów treningowych, na pewno nie zrujnuje Twojego budżetu.

Do tego zestawu dołączyliśmy już chyba kultowe skarpetki Ekiden Kalenji, które cieszą się uznaniem wśród biegaczy. Przewiewny materiał, dobre trzymanie stopy i idealnie skomponowane lekkie ściągacze w okolicy śródstopia. Dobrze skrojona pięta i dobre dopasowanie do stopy. Bardzo tani zestaw – aż trzy pary w jednym pakiecie za zaledwie 11.90 zł.

Opaska do biegania na głowę to z kolei dobre rozwiązanie na przejściową porę roku, ale i dla tych, którzy z jakiś względów nie przepadają za pełną ochroną głowy w postaci czapki. Cienki, przyjazny materiał o ciekawym kroju. Dobrze osłania uszy – stanie się zatem dobrym kompanem także w wietrznej aurze. Świetnie odprowadza pot. Model zarówno dla pań jak i panów. Tanie, dobre rozwiązanie na biegowy trening na wiosnę. W tym podsumowaniu kolejny raz nie możemy pominąć uznania dla ceny produktu w stosunku do jego funkcjonalności i wartości użytkowej, opaskę Running Kalenji dostaniemy za 14.99 zł w trzech różnych opcjach kolorystycznych.

Cóż, okazuje się że można wyskoczyć na biegowe ścieżki oszczędzając w portfelu znaczną sumę pieniędzy. Co to oznacza? Bieganie wbrew temu o czym coraz częściej się mówi – wysokich kosztach technicznej odzieży, w przypadku marki Kalenji daje szansę nawet studenckiej kieszeni. Co ważne – przy zachowaniu naprawdę fajnej jakości walorów użytkowych, ale też i trwałości produktu.

Cztery pory roku zawsze pod ręką – non stop. Bez rujnowania kieszeni

Każdy z nas ma wybór – kupujemy to, co nam odpowiada, w czym czujemy się dobrze albo po prostu to, co nam się podoba. Okazuje się jednak, że to wszystko można doskonale połączyć oszczędzając przy tym całkiem sporą sumę. W przypadku gdybyśmy chcieli zestawić powyższy ubiór z modeli konkurencyjnych marek, odbiłoby się to dość mocno na naszej kieszeni. W jaki sposób zatem inwestować w bieganie? I to istotna uwaga zwłaszcza dla początkujących biegaczy – inwestuj w siebie, niekoniecznie w gadżety czy drogą odzież. Być może biegowa kurtka za kilkaset złotych doda Ci chwilowej motywacji, ale na pewno nie poprawi Twojej formy. Zastanów się też, czy Twoje treningi wymagają tak naprawdę bardzo wysokiej klasy odzieży technicznej, którą tak naprawdę możesz zastąpić dużo tańszym, a wcale nie gorszym produktem – a co ważne, dopasowanym do Twoich potrzeb treningowych. Określ swoje cele, zainwestuj w to czego naprawdę potrzebujesz i po prostu ciesz się bieganiem – bo o to przecież chodzi.

Zamiast wydawać fortunę na biegowe ciuchy wyznacz sobie cel w postaci biegowej imprezy, opłać pakiet startowy albo kup karnet na siłownię, a da Ci to dodatkową motywację do kolejnych treningów. Dlaczego markę Kalenji pokochało już tak wielu biegaczy? To nie tylko dobra półka cenowa, ale i świetna relacja jakości w stosunku do wartości użytkowych produktu. Co więcej – coraz lepiej rozbudowana oferta nie tylko odzieży, ale i biegowego obuwia skierowana do każdej grupy biegaczy, zarówno tych początkujących jak i zaawansowanych. W ofercie Kalenji znajdziesz również bardzo zaawansowane modele butów do biegania i techniczną odzież – to segment, który w tym sezonie biegowym może śmiało podbić sektor biegowy konkurencji.

Czy tania odzież do biegania jest gorsza? W przypadku Kalenji, śmiało możemy zaprzeczyć temu stwierdzeniu. Co więcej, ta niższa cenowo oferta, nierzadko przebija jakością średnią półkę markowej konkurencji. Do tego naprawdę fajnie wykreowany wizerunek, ciekawy design i szeroka gama kolorystyczna i rozmiarówka. Co ważne – ubierzesz tu całą rodzinę, bo i sektor dla dzieciaków ma dobrze rozbudowany dział. Pamiętaj, że to nie cena wyznacza jakość produktu, a jego faktyczne walory użytkowe. A w bieganiu tak naprawdę potrzebne jest serce – chęci by ruszyć z miejsca i zacząć biec. I o tym pamiętaj!
 

Pełną gamę odzieży marki Kalenji jaką zaprezentowaliśmy w artykule, znajdziesz w dziale biegowym sieci Decathlon.

Tester: Mateusz Gierka
Zdjęcia: Aleksandra Janiszewska | © Copyright 2016 TreningBiegacza.pl